Pismo nepoznate žene | Manija

Novele Pismo nepoznate žene i Manija nastale su u razmaku od dvije godine, 1920. i 1922., a premda naoko potpuno različite, kao da međusobno stoje u odnosu komplementarne inverzije. Obje novele počinju dostavom pisma – no dok

je u Pismu nepoznate žene tekst pisma ujedno i radnja samoga djela, u Maniji pismo koje zaprima slikar Ferdinand funkcionira kao agens, pokretač radnje. Dok se Pismo fokusira na odnos između žene i muškarca te na društvene okolnosti i zadatosti koje taj odnos strukturiraju sve do njegova tragičnog kraja, u Maniji se kroz odnos supružnika odražava slika svijeta i društva uhvaćenog u nepokolebljivi stroj ratnog ludila koji obuzma i melje pojedince, sve dok se i sam na jednom od njih ne polomi.

Osobno i društveno na intrigantan se i bolno aktualan način prepleću u obje novele. Pismo pritom naglasak stavlja na domenu intimnih odnosa, progovara o neshvatljivoj ljubavi koja završava tragično. Manija, pak, šalje snažnu antiratnu poruku koja počiva na moralnoj dosljednosti i ljubavi prema bićima s kojima dijelimo ovaj život i svijet.